JARÐ2BA05 - Almenn jarðfræði

Í áfanganum er áhersla lögð á að kynna virkni innrænna og útrænna afla og samspil þeirra við menn og umhverfi. Leitast er við að vekja áhuga og skilning á þeim ferlum sem móta landið og skapa þær náttúrlegu aðstæður sem menn búa við. Stuðlað er að aukinni meðvitund um áhrif mannsins á náttúruna.
Helstu efnisatriði eru:

• Lofthjúpurinn, veður, veðurfarsbreytingar og áhrif manna.
• Jarðefnaeldsneyti og umhverfisáhrif.
• Hafið og hafstraumar.
• Innræn öfl, innri gerð jarðar, landrek og möttulstrókar, náttúruvá.
• Þjóðgarðar landsins, eldfjallalandslag og verndun þess.
• Eldvirkni Íslands og mismunandi gerðir eldstöðva.
• Jarðvarmi, uppruni, nýting og umhverfisáhrif.
• Bergtegundir jarðskorpunnar og hringrás bergs.
• Útræn öfl, grunnvatn, ár, vötn og jöklar.
• Vatnsaflsvirkjanir, forsendur og umhverfisáhrif.

Nemandi skal hafa öðlast þekkingu og skilning á:

• Tilteknum hugtökum og kenningum jarðfræðinnar.
• Sérstöðu Íslands í jarðfræðilegu samhengi.
• Mismunandi eðli helstu eldstöðva landsins.
• Mismunandi landsvæðum á grundvelli staðfræði Íslands.
• Nýtingu helstu orkuauðlinda landins að teknu tilliti til umhverfisáhrifa.

Nemandi skal hafa öðlast leikni í að:

• Vinna með almenna umfjöllun um jarðfræðileg fyrirbæri til dæmis í fjölmiðlum.
• Nota kort og við túlkun jarðfræðilegra gagna.
• Lesa veðurupplýsingar af veðurkortum.
• Teikna einfalt þversnið af innri gerð jarðar og flekamörkum.
• Staðsetja flekamörk, gosbelti og möttulstrók landsins.
• Útskýra hringrás bergs.

Nemandi skal geta hagnýtt þá almennu þekkingu og leikni sem hann hefur aflað sér til að:

• Yfirfæra bóklega þekkingu yfir á það sem sjá má í náttúrunni til dæmis í vettvangsferðum.
• Þekkja og greina í sundur algengustu bergtegundir á Íslandi.
• Lesa úr gögnum er varða nýtingu orkuauðlinda og umhverfisáhrif þeirra.

Undanfari: Enginn.

Námsmat: Símat.